Fractal

Προδημοσίευση: “89 Παραδοσιακά παιδικά παιχνίδια της Δεσκάτης Γρεβενών”

Επιμέλεια: Μαρία Λιάκου //

 

Από τον Κώστα Σπανό και τον Εξωραϊστικό Μορφωτικό Όμιλο Δεσκάτης (Ε.Μ.Ο.Δ)

 

 

Ο Εξωραϊστικός Μορφωτικός Όμιλος Δεσκάτης (Ε.Μ.Ο.Δ) ιδρύθηκε από μια ομάδα εκπαιδευτικών και άλλων υπαλλήλων της Δεσκάτης στο τέλος της δεκαετίας του 1950. Πρώτος Πρόεδρος του Διοικητικού συμβουλίου ήταν ο γιατρός του Υγειονομικού Σταθμού της Δεσκάτης, αείμνηστος Αλέξανδρος Καλτσιούνης. Στόχος του ΕΜΟΔ ήταν να καλύψει την ανάγκη για συμπληρωματική μόρφωση στη σπουδάζοσα νεολαία της εποχής με την ίδρυση και οργάνωση βιβλιοθήκης, καθώς και η δημιουργία μιας πολιτιστικής κίνησης με ομιλίες, εκδρομές, διαλέξεις, κυρίως αγροκτηνοτροφικού ενδιαφέροντος.

Οι ιδρυτές του ΕΜΟΔ εργάστηκαν με ζήλο και ενθουσιασμό και σύντομα η βιβλιοθήκη και το αναγνωστήριο που λειτούργησαν πρόσφεραν πολύτιμη βοήθεια στους μαθητές του Γυμνασίου, οι οποίοι κατέκλυζαν το αναγνωστήριο του ΕΜΟΔ και αναζητούσαν πληροφορίες από τα βιβλία του. Η βιβλιοθήκη του ΕΜΟΔ εμπλουτίστηκε με τη ΔΩΡΕΑ από το γρεβενιώτη πολιτικό (Υπουργό Βορείου Ελλάδος το 1964-65) αείμνηστο ΚΩΣΤΑ ΤΑΛΙΑΔΟΥΡΗ της προσωπικής του βιβλιοθήκης (1976-77).
Στα χρόνια της χούντας ο ΕΜΟΔ μετονομάστηκε σε Μορφωτικό Αναπτυξιακό Σύνδεσμο Επαρχίας Δεσκάτης (ΜΑΣΕΔ) με αλλαγή καταστατικού. Λίγα χρόνια μετά την πτώση της Δικτατορίας μετονομάστηκε σε Εξωραϊστικό Μορφωτικό Όμιλο Δεσκάτης (ΕΜΟΔ) όπως έχει μέχρι σήμερα.

Η έντονη πολιτιστική δραστηριότητα του ΕΜΟΔ αρχίζει μετά το έτος 1975 με τη λειτουργία του Κέντρου Λαϊκής Επιμόρφωσης, παράρτημα της ΝΕΛΕ Γρεβενών και την ίδρυση μουσικοχορευτικών συγκροτημάτων. Αργότερα (1984) εξέδωσε την εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ ΔΕΣΚΑΤΗΣ” για να συνδέει τους Δεσκατιώτες της Διασποράς με την πατρίδα και να προβάλει τη Δεσκάτη και τη λαϊκή της παράδοση μέσα και έξω από την Ελλάδα.

 

ΠΡΟΛΟΓΟΣ  ΒΙΒΛΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΚΩΣΤΑ ΣΠΑΝΟ

Τη συλλογή των 89 παραδοσιακών παιδικών παιχνιδιών της Δεσκάτης έγραψα πριν από πολλά χρόνια, όταν οι παιδικές μνήμες δεν είχαν, ακόμα, ατονήσει. Η συλλογή των παιχνιδιών αυτών υποβλήθηκε στον διαγωνισμό του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου και απέσπασε έναν έπαινο. Από τότε, πέρασαν πολλά χρόνια, χωρίς να γίνει εφικτό να τα εκδώσω σε ένα βιβλίο, επειδή κυρίως δεν είχα τις απαραίτητες φωτογραφίες, οι οποίες πρέπει να πλαισιώσουν τις περιγραφές μου. Τώρα, καθώς ο Ε.Μ.Ο.Δ. εξασφάλισε αρκετές φωτογραφίες και σχέδια των παιχνιδιών, ήρθε η ώρα να εκδοθεί το πόνημά μου αυτό, ως προσφορά μου στους πατριώτες μου Δεσκατιώτες. Ανέσυρα, από τους φακέλους μου, τις σημειώσεις των παιχνιδιών και ετοίμασα την περιγραφή τους. Κατά τη διάρκεια σύνθεσης του βιβλίου μου, συμβουλεύτηκα σχετικά έργα και διαπίστωσα ότι πολλά από τα παιχνίδια μας κατάγονται από την αρχαία ή τη μεσαιωνική Ελλάδα. Το γεγονός αυτό τεκμηριώνεται με την παραπομπή στους αρχαίους συγγραφείς. Με την έκδοση των παλιών παιχνιδιών μας, οι ηλικιωμένοι θα θυμηθούμε τα παιδικά μας χρόνια και οι σημερινοί νέοι θα πληροφορηθούν το πώς περνούσαμε τον ελεύθερο χρόνο και θα έχουν την ευκαιρία να συγκρίνουν τα παιχνίδια του παλιού καιρού με τα σημερινά δικά τους. Τα παιχνίδια, που παίζαμε μέχρι το 1955, περίπου, ήταν επηρεασμένα από την κατάσταση της εποχής. Μετά τη λήξη, δηλαδή, του Εμφυλίου και στις αρχές του 1950, κυριαρχούσαν κυρίως τα πολεμικά παιχνίδια, όπως ο πετροπόλεμος, ο ζ’μποκοπόλεμος, οι κλέφτες και αστυνόμοι. Με το πέρασμα του χρόνου, παραμερίστηκαν αυτά τα παιχνίδια και κυριάρχησαν τα ειρηνικά, κυρίως αυτά με κάποια μορφή γύμνασης: πήδημα, σκαμνάκια, πρώτη ελιά κ.ά. Σήμερα, τα παιδιά ασχολούνται κυρίως με το ποδόσφαιρο και με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, στον υπολογιστή ή στο κινητό τηλέφωνο, τα οποία δεν προσφέρουν αφορμές για δημιουργικότητα στο παιδικό μυαλό, καθώς σέρνονται άβουλα από τα χρώματα και τις κινήσεις του υπολογιστή ή του τηλεφώνου. Από την άποψη αυτή, η απόφαση του Ε.Μ.Ο.Δ. να προβεί στην έκδοση του βιβλίου μου με τα παιδικά παραδοσιακά παιχνίδια μας, αποτελεί σημαντική προσφορά στη νεολαία της Δεσκάτης, προσφορά η οποία θα εκτιμηθεί δεόντως.

Λάρισα, 2 Νοεμβρίου 2016

 

 

Ο Κώστας Σπανός γεννήθηκε στην Δεσκάτη 1943. Είναι συνταξιούχος εκπαιδευτικός. Από το 1968 ασχολείται με την ιστορία της Θεσσαλίας. Έχει δημοσιεύσει 240 μελέτες και άρθρα του σε ιστορικά περιοδικά και έχει εκδώσει, αυτοτελώς ή ως ανάτυπα, 71 έργα του. Έλαβε μέρος σε 80 επιστημονικά συνέδρια και ημερίδες με ισάριθμες ανακοινώσεις, παρουσιάζοντας Θεσσαλούς αγωνιστές του 1821, διαλυμένους οικισμούς της Θεσσαλίας, ονόματα και επώνυμα των Θεσσαλών από τον 16ο αιώνα και εξής, και ιστορικά στοιχεία για θεσσαλικούς οικισμούς από κώδικες των Μετεώρων και άλλων θεσσαλικών μονών.

Από το 1980 εκδίδει, στη Λάρισα, το ιστορικό περιοδικό “Θεσσαλικό Ημερολόγιο“, με 48 τόμους έως τώρα. Το έτος 2000 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για ην πολυετή ενασχόλησή του με την ιστορία της Θεσσαλίας και την έκδοση του “Θεσσαλικού Ημερολογίου”. Έχει γράψει το βιβλίο «Άγνωστοι Θεσσαλοί κλεφταρματολοί αγωνιστές κατά την επανάσταση του 1821», συμμετείχε στα έργα «Θετταλών αμητός», «Ονόματα: Ονοματολογικά Κυκλάδων», «Η ιστορική Μελίβοια»…

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top