Fractal
Home / ΒΙΒΛΙΟ / 7 ΨΑΛΜΟΙ και ένα κάλεσμα
21/12/2016, 12:55 μμ

7 ΨΑΛΜΟΙ και ένα κάλεσμα

Γράφει ο Στάθης Κομνηνός // *

 

Μεταφραστική απόπειρα σε μιαν ανίχνευση της αμεσότητας και της κραυγής

 

Σημείωμα: Η παρούσα δημοσίευση στο Fractal εναρμονίζεται με την πρόσφατη εκείνη, στο ίδιο περιοδικό, που αφορούσε στην αραμαϊκή Ποίηση [βλ. https://www.fractalart.gr/aramaiki-poiisi/], με όχημα την ποιητική παραγωγή του Αγ. Εφραίμ του Σύρου, υπό τον προεόρτιο και μεθεόρτιο ορίζοντα της εορταστικής περιόδου των Χριστουγέννων που διανύουμε. Τόσο το παρόν κείμενο όσο και το κείμενο του Αγ. Εφραίμ πολύ περισσότερο, καθώς και η μεταφραστική απόπειρα απόδοσής του από τα αραμαϊκά,  επιμένουν να οριοθετούν, με άκρο ρεαλισμό θεωρώ, το πεδίο μεταξύ μιας αληθινής προσέγγισης του νοήματος της περιόδου του Δωδεκαημέρου από τη μια και του άφρονος και εμετικά νηπιαγωγικού χαρακτήρα αλλά και χύδην φολκλορικού εορτασμού, από την άλλη, των Γεγονότων εκείνων που πια κατ’ έθιμο, δυστυχώς, «γιορτάζουμε». Υπό την έννοια αυτή, τα δύο αυτά κείμενα συνιστούν μιαν ολόθερμη προτροπή για τον αυθεντικό εορτασμό των γιορτών εν γένει, για την αληθινή ανακάλυψη του οργιαστικού και έξαλλου χαρακτήρα τους, για τη χαρά της ίδιας της ζωής που εορτάζεται, για την επανεύρεση της πλησμονής χαράς γι αυτό τούτο το υπάρχειν. Ακριβώς έτσι, συνιστούν, παράλληλα, κι ένα ανελέητο ποδοπάτημα στην ανοησία του καταναλωτικού και μικροαστικού τρόπου «εορτασμού» των κοσμοϊστορικών Γεγονότων, αλλά και κάθε σημαίνουσας κι εννοηματισμένης Γιορτής. Βγάζουν εμπαικτικά τη γλώσσα και βδελύσσονται κάθε αυτασφαλισμένο και εγκλεισμένο στο μηδαμινό εαυτό του «οικογενειακό», αστικό, εθιμοτυπικό και αηδιαστικά καταναλωτικό «εορτασμό» των Εορτών (υπαρκτικής διάνοιξης, νοήματος και πλουτισμού).

Ο φιλόπονος και φιλαναγνώστης που θα θελήσει να αναρωτηθεί τι εννοώ λέγοντας «ανίχνευση της αμεσότητας και της κραυγής», μπορεί να εντρυφήσει στην ακόλουθη δημοσίευση [βλ. https://www.academia.edu/24659530/ ], όπου δίνονται, αρκούντως αν και λαχανιαστά…, κάποιες επεξηγήσεις. Αναφορικά με το κείμενο της μετάφρασης, ο αναγνώστης θα πρέπει να γνωρίζει ότι από το κείμενο των Ο΄, πριν 2300 περίπου χρόνια, φτάνουμε, σχεδόν με αερογέφυρα…(το «σχεδόν» αφορά στο παράδειγμα του Γιωσέφ Ελιγιά και σε ολίγιστα ομοειδή), στην παρούσα μεταφραστική απόδοση του εβραϊκού πρωτοτύπου, που συντελείται με μιαν ολότελα συγκεκριμένη γλωσσική (και μεταφραστική) θέση [βλ. https://www.academia.edu/24659530/ ]. Για να μην επιβαρυνθεί η ανάγνωση έχω δώσει ελάχιστες επεξηγήσεις και υποσημειώσεις. Επίσης, θέλω να τονίσω, οι ελάχιστες αυτές υποσημειώσεις στοχεύουν να λειτουργήσουν διανοικτικά για τις τυχόν συνειδητοποιήσεις του αναγνώστη και να τον οδηγήσουν σε συνδέσεις και συνάφειες που ολομόναχος θα θελήσει να επιχειρήσει. Τέλος, η παρούσα δημοσίευση πλαισιώνεται από καλλιγραφήσεις, του ψαλμικού (μεταφρασμένου) κειμένου, της εξαίρετης καλλιγράφου Μαρίας Γενιτσαρίου, που για μια ακόμη φορά κάνω έκκληση να προσεχθεί το σημαντικό έργο της από κάθε φιλότεχνο. 

 

שְׁמַע

שְׁמַע יִשְׂרָאֵל  יְהוָה אֱלֹהֵינו יְהוָה אֶחָד

Άκου[1]

Άκου Ισραήλ: ο Ζων Κύριος μας ο Ζων είναι ένας

 

ps_1

 

 

1:  תְּהִלִּים

א  אַשְׁרֵי הָאִישׁ  אֲשֶׁר לֹא הָלַךְ בַּעֲצַת רְשָׁעִים
וּבְדֶרֶךְ חַטָּאִים לֹא עָמָד וּבְמוֹשַׁב לֵצִים לֹא יָשָׁב

ב  כִּי אִם בְּתוֹרַת יְהוָה חֶפְצוֹ וּבְתוֹרָתוֹ יֶהְגֶּה יוֹמָם וָלָיְלָה

ג  וְהָיָה כְּעֵץ שָׁתוּל עַל-פַּלְגֵי מָיִם
אֲשֶׁר פִּרְיוֹ יִתֵּן בְּעִתּוֹ וְעָלֵהוּ לֹא יִבּוֹל וְכֹל אֲשֶׁר יַעֲשֶׂה יַצְלִיחַ

ד  לֹא כֵן הָרְשָׁעִים כִּי אִם כַּמֹּץ אֲשֶׁר תִּדְּפֶנּוּ רוּחַ

ה  עַל כֵּן לֹא יָקֻמוּ רְשָׁעִים בַּמִּשְׁפָּט וְחַטָּאִים בַּעֲדַת צַדִּיקִים

ו  כִּי יוֹדֵעַ יְהוָה דֶּרֶךְ צַדִּיקִים וְדֶרֶךְ רְשָׁעִים תֹּאבֵד

 

Ψαλμός  α΄[2]

Μακάριος ο άνθρωπος εκείνος που στο κατόπι των φαύλων δεν επήγε

Και που στων άστοχων δεν στάθηκε τη στράτα[3]

Ούτε και θρόνιασε πάνω σ’ αρρωστημένων το θρονί

Αλλά στου Ζώντος μέσα το Νόμο η έφεσή του όλη

και στο νόμο Του αυτόν η συλλογή του μέρα νύχτα.

Και που σε δέντρο μεταβλήθηκε

φυτεμένο δίπλα σε ροές αμέτρητες υδάτων,

Που θα δώσει στον καιρό του τον καρπό

Κι η φυλλωσιά του δεν θα δει το φυλλορρόισμα

Και μ’ ό,τι κι αν καταπιαστεί θα ευστοχήσει και θά ’βρει κατευόδιο.

Όχι σαν τους φαύλους[4]

Που σαν τη σκόνη τούς στροβιλίζει ο άνεμος.

Κι ιδού γιατί δεν θ’ αναστηθούν οι φαύλοι στην κρίση

Ούτε κι οι άστοχοι στων δικαίων τη σύναξη

Διότι ο Ζων γνωρίζει τη στράτα των δικαίων

Και της στράτας των φαύλων ανυπαρξία τής μέλλεται

 

Υλικά περγαμηνή, μελάνη, φύλλο χρυσού Γραφή Διασκευή βυζαντινής επισεσυρμέ-νης του 11ου αιώνα γραμμένη με φτερό © Μαρία Γενιτσαρίου

Υλικά περγαμηνή, μελάνη, φύλλο χρυσού
Γραφή Διασκευή βυζαντινής επισεσυρμέ-νης του 11ου αιώνα γραμμένη με φτερό
© Μαρία Γενιτσαρίου

 

 

 

 119: תְּהִלִּים

א  שִׁיר הַמַּעֲלוֹת
אֶל יְהוָה בַּצָּרָתָה לִּי קָרָאתִי וַיַּעֲנֵנִי

ב  יְהוָה הַצִּילָה נַפְשִׁי מִשְּׂפַת שֶׁקֶר מִלָּשׁוֹן רְמִיָּה

ג  מַה יִּתֵּן לְךָ וּמַה יֹּסִיף לָךְ לָשׁוֹן רְמִיָּה

ד  חִצֵּי גִבּוֹר שְׁנוּנִים עִם גַּחֲלֵי רְתָמִים

ה  אוֹיָה לִי כִּי גַרְתִּי מֶשֶׁךְ שָׁכַנְתִּי עִם אָהֳלֵי קֵדָר

ו  רַבַּת שָׁכְנָה לָּהּ נַפְשִׁי עִם שׂוֹנֵא שָׁלוֹם

ז  אֲנִי שָׁלוֹם וְכִי אֲדַבֵּר הֵמָּה לַמִּלְחָמָה

 

Ψαλμός ριθ΄

Άσμα των σκαλοπατιών

 

Έβγαλα κραυγή μες στην απελπισιά μου προς τον Ζώντα

Κι Αυτός απάντησε.

Ω Ζων Εσύ, σώσαι μου την ψυχή από χείλη ψεύτικα

Κι από τη γλώσσα της απάτης

Τι άλλο μπορεί να σου δοθεί και να σου προστεθεί, ω δόλια γλώσσα ;

Αυτό : του Ισχυρού τα αιχμηρά βέλη αντάμα με κάρβουνα σωρό.

Αλί μου ! κατοίκησα στη Μέσεχ[5]

Στις σκηνές Κεντάρ[6]

Διέμεινε καιρό πολύ η ψυχή μου με τον εχθρό της ειρήνης…

 

Είμαι έως το κόκκαλο ειρηνικός

Μα σαν θα κάνω να ψελλίσω τι

Ετούτοι είν’ έτοιμοι για πόλεμο !

 

 

           123: תְּהִלִּים

א  שִׁיר הַמַּעֲלוֹת לְדָוִד
לוּלֵי יְהוָה שֶׁהָיָה לָנוּ יֹאמַר-נָא יִשְׂרָאֵל

ב  לוּלֵי יְהוָה שֶׁהָיָה לָנוּ בְּקוּם עָלֵינוּ אָדָם

ג  אֲזַי חַיִּים בְּלָעוּנוּ בַּחֲרוֹת אַפָּם בָּנוּ

ד  אֲזַי הַמַּיִם שְׁטָפוּנוּ נַחְלָה עָבַר עַל-נַפְשֵׁנוּ

ה  אֲזַי עָבַר עַל-נַפְשֵׁנוּ הַמַּיִם הַזֵּידוֹנִים

ו  בָּרוּךְ יְהוָה שֶׁלֹּא נְתָנָנוּ טֶרֶף לְשִׁנֵּיהֶם

ז  נַפְשֵׁנוּ כְּצִפּוֹר נִמְלְטָה מִפַּח יוֹקְשִׁים
הַפַּח נִשְׁבָּר וַאֲנַחְנוּ נִמְלָטְנוּ

ח  עֶזְרֵנוּ בְּשֵׁם יְהוָה עֹשֵׂה שָׁמַיִם וָאָרֶץ

 

ps_3

 

Ψαλμός ρκγ΄

Άσμα των σκαλοπατιών, του Δαβίδ

 

Αν τύχαινε κι ο Ζων δεν ήταν στο πλευρό μας,

Μολόγα το λοιπόν ω Ισραήλ,

Αν τύχαινε κι ο Ζων δεν ήταν στο πλευρό μας,

Με το που σάλευε άνθρωπος εναντίον μας

Ζωντανούς θα μας είχε καταπιεί

Σαν ο θυμός του άναβε και κόρωνε για μας

Στα νερά τότε θα βουλιάζαμε

Κι η ψυχή μας θα διάβαινε υποβρύχια κάτω από κατακλυσμό

Πάνω της τότε θα διερχόταν νερό τόσο που δεν υπάρχει…

Ευλογητός ο Ζων που λεία δεν μας παρέδωσε στα δόντια όλων τους

Ίδια πουλάκι η ψυχή μας ξέφυγε απ’ των κυνηγών τις ξόβεργες

Η ξόβεργα εγίνηκε συντρίμμια κι εμείς εξεγλιστρίσαμε

Βοήθεια μας του Ζώντος τ’ όνομα, του Πλάστη ουρανού και γης

 

 

 120 תְּהִלִּים

א  שִׁיר לַמַּעֲלוֹת
אֶשָּׂא עֵינַי אֶל-הֶהָרִים מֵאַיִן יָבֹא עֶזְרִי

ב  עֶזְרִי מֵעִם יְהוָה עֹשֵׂה שָׁמַיִם וָאָרֶץ

ג  אַל-יִתֵּן לַמּוֹט רַגְלֶךָ אַל-יָנוּם שֹׁמְרֶךָ

ד  הִנֵּה לֹא-יָנוּם וְלֹא יִישָׁן שׁוֹמֵר יִשְׂרָאֵל

ה  יְהוָה שֹׁמְרֶךָ  יְהוָה צִלְּךָ עַל-יַד יְמִינֶךָ

ו  יוֹמָם הַשֶּׁמֶשׁ לֹא-יַכֶּכָּה וְיָרֵחַ בַּלָּיְלָה

ז  יְהוָה יִשְׁמָרְךָ מִכָּל-רָע יִשְׁמֹר אֶת-נַפְשֶׁךָ

ח  יְהוָה יִשְׁמָר צֵאתְךָ וּבוֹאֶךָ מֵעַתָּה וְעַד-עוֹלָם

 

ps_4

 

Ψαλμός ρκ΄[7]

Άσμα των σκαλοπατιών

 

Ύψωσα τα μάτια μου στις κορυφογραμμές

Πούθε θα φτάσει η βοήθειά μου ;

Βοήθειά μου ο Ζων, ο Πλάστης ουρανού και γης

Δεν θα αφήσει τα πόδια σου να τρεκλίσουν

Κι ο φύλακάς σου ύπνο στα μάτια του δεν θα καταδεχτεί να δώσει

Ιδού λοιπόν, νυσταγμό κι ύπνο δεν θα ΄χει ο φρουρός του Ισραήλ

Ο Ζων θα σε φυλάει, ο Ζων θα σε σκιάζει, Παρών πάντα στο πλάι σου

Του ήλιου το καύμα βλάβη σου δεν θα΄ναι

Ούτε της νύχτας η σελήνη

Ο Ζων θα σε φυλάει απ’ το κακό, φρουρός θα είναι της ψυχής σου

Ο Ζων θα φυλάει εισόδους σου κι εξόδους κάθε στιγμή και πέρα απ’ το χρόνο.

 

 

 126 תְּהִלִּים

א  שִׁיר הַמַּעֲלוֹת לִשְׁלֹמֹה
אִם יְהוָה לֹא יִבְנֶה בַיִת שָׁוְא עָמְלוּ בוֹנָיו בּוֹ
אִם יְהוָה לֹא יִשְׁמָר עִיר שָׁוְא שָׁקַד שׁוֹמֵר

ב  שָׁוְא לָכֶם מַשְׁכִּימֵי קוּם מְאַחֲרֵי שֶׁבֶת
אֹכְלֵי לֶחֶם הָעֲצָבִים
כֵּן יִתֵּן לִידִידוֹ שֵׁנָא

ג  הִנֵּה נַחֲלַת יְהוָה בָּנִים שָׂכָר פְּרִי הַבָּטֶן

ד  כְּחִצִּים בְּיַד גִּבּוֹר כֵּן בְּנֵי הַנְּעוּרִים

ה  אַשְׁרֵי הַגֶּבֶר אֲשֶׁר מִלֵּא אֶת אַשְׁפָּתוֹ מֵהֶם
לֹא יֵבֹשׁוּ כִּי יְדַבְּרוּ אֶת אוֹיְבִים בַּשָּׁעַר

 

ps_5

 

Ψαλμός ρκF΄

Άσμα των σκαλοπατιών, του Σολομώντα

 

Κι αν ο Ζων δεν θεμελιώσει σπίτι

Μάταια εργάστηκαν οι χτίστες του

Κι αν ο Ζων δεν φυλάξει την πόλη

Μάταια ξαγρύπνησε ο φρουρός της

Μάταια ορθρίζετε !

Η έγερση μετά τον καθησυχασμό σας : μάταια !

Εσείς που τρώτε το ψωμί των θλίψεων και των πόνων,

Μια που στον αγαπητό του τον ύπνο θα χαρίσει.

Ιδού ! η κληρονομιά του Ζώντος γιοί,

Ανταμοιβή ο καρπός της κοιλιάς.

Όπως τα βέλη στου δυνατού το χέρι

Έτσι είναι τα παιδιά της νιότης του άντρα

Μακάριος ο άντρας που είναι γεμάτη απ’ αυτά η αδυναμία του

Δεν θα ντροπιαστούν όταν μιλήσουν με τους εχθρούς στην πύλη…

 

 

125 תְּהִלִּים

א  שִׁיר הַמַּעֲלוֹת
בְּשׁוּב יְהוָה אֶת שִׁיבַת צִיּוֹן הָיִינוּ כְּחֹלְמִים

ב  אָז יִמָּלֵא שְׂחוֹק פִּינוּ וּלְשׁוֹנֵנוּ רִנָּה
אָז יֹאמְרוּ בַגּוֹיִם הִגְדִּיל יְהוָה לַעֲשׂוֹת עִם אֵלֶּה

ג  הִגְדִּיל יְהוָה לַעֲשׂוֹת עִמָּנוּ הָיִינוּ שְׂמֵחִים

ד  שׁוּבָה יְהוָה אֶת שבותנו (שְׁבִיתֵנוּ) כַּאֲפִיקִים בַּנֶּגֶב

ה  הַזֹּרְעִים בְּדִמְעָה בְּרִנָּה יִקְצֹרוּ

ו  הָלוֹךְ יֵלֵךְ וּבָכֹה נֹשֵׂא מֶשֶׁךְ הַזָּרַע
בֹּא יָבֹא בְרִנָּה נֹשֵׂא אֲלֻמֹּתָיו

 

ps_6

 

 

Ψαλμός ρκε΄

Άσμα των σκαλοπατιών

 

Αναποδογυρνώντας ο Ζων την αιχμαλωσία της Σιών

Ζούσαμε το όνειρο !

Τότε γέμισε χαρά το στόμα μας κι η γλώσσα μας τραγούδι

Τότε είπαν οι των εθνών : θαυμαστά του Ζώντος τα έργα σ’ αυτούς !

Μα ναι, θαυμαστά έκανε ο Ζων σε μας, είμαστε μες στη χαρά

Ω Ζων Θεέ, αναποδογύρισε την αιχμαλωσία μας

Όπως ροές υδάτων σε γη κατάξερη.

Οι μες στο δάκρυ σπορείς θα θερίσουν μες σ’ ευφροσύνη τραγουδιών

Εκείνος που όδευε και όδευε μέσα στο κλάμα,

Που κουβάλαγε το βάρος της σποράς του,

Θα επιστρέφει ασταμάτητα βουτηγμένος σε τραγουδιστική χαρά

κουβαλώντας αδραξιές ολόκληρες…

 

 

136 תְּהִלִּים

א  עַל נַהֲרוֹת בָּבֶל שָׁם יָשַׁבְנוּ גַּם בָּכִינוּ בְּזָכְרֵנוּ אֶת צִיּוֹן

ב  עַל עֲרָבִים בְּתוֹכָהּ תָּלִינוּ כִּנֹּרוֹתֵינוּ

ג  כִּי שָׁם שְׁאֵלוּנוּ שׁוֹבֵינוּ דִּבְרֵי שִׁיר וְתוֹלָלֵינוּ שִׂמְחָה
שִׁירוּ לָנוּ מִשִּׁיר צִיּוֹן

ד  אֵיךְ נָשִׁיר אֶת שִׁיר יְהוָה עַל אַדְמַת נֵכָר

ה  אִם אֶשְׁכָּחֵךְ יְרוּשָׁלִָם תִּשְׁכַּח יְמִינִי

ו  תִּדְבַּק לְשׁוֹנִי לְחִכִּי אִם לֹא אֶזְכְּרֵכִי
אִם לֹא אַעֲלֶה אֶת יְרוּשָׁלִַם עַל רֹאשׁ שִׂמְחָתִי

ז  זְכֹר יְהוָה לִבְנֵי אֱדוֹם אֵת יוֹם יְרוּשָׁלִָם
הָאֹמְרִים עָרוּ עָרוּ עַד הַיְסוֹד בָּהּ

ח  בַּת בָּבֶל הַשְּׁדוּדָה
אַשְׁרֵי שֶׁיְשַׁלֶּם לָךְ אֶת גְּמוּלֵךְ שֶׁגָּמַלְתְּ לָנוּ

ט  אַשְׁרֵי שֶׁיֹּאחֵז וְנִפֵּץ אֶת עֹלָלַיִךְ אֶל הַסָּלַע

 

ps_7

 

Ψαλμός ρλF΄[8]

Στις ακροποταμιές της Βαβέλ

Εκεί καθίσαμε, πνιγμένοι στο κλάμα

Σαν θυμηθήκαμε τη Σιών

Κι εκεί καταμεσής στις ιτιές πάνω κρεμάσαμε τις λύρες μας

Ότι εκεί μας ζήτησαν οι αιχμαλωτιστές μας,

κείνοι που μας εσκλάβωσαν,

Των τραγουδιών μας λόγια

Κι οι βασανιστές μας κέφι απαίτησαν :

Τραγουδήστε μας τραγούδια της Σιών !

Μα πώς να τραγουδήσουμε του Ζώντος το τραγούδι πάνω σε ξένη γη ;

Αν σε ξεχάσω Ιερουσαλήμ να με ξεχάσει η δεξιά μου

Η γλώσσα μου να κολλήσει στον ουρανίσκο αν δεν σε θυμηθώ.

Αν δεν σε βάλω, εσέ ω Ιερουσαλήμ !,

Επικεφαλής της χαράς μου.

Ω Ζων Θεέ θυμήσου, κατά των γιών Εδώμ, της Ιερουσαλήμ τη μέρα

Εκείνων που λένε : ανασκάψτε την, ανασκάψτε μέχρι θεμελίων

Ω  σε βλέπω κορίτσι της Βαβέλ !, σε βλέπω εκθεμελιωμένη

Μακάριος ο άνθρωπος που θα σου ξεπληρώσει τα «δωρήματά» σου,

ό,τι μας «αντάμειψες»…

Μακάριος εκείνος που θ’ αρπάξει και ένα με τη γη θα κάνει

τα παιδιά σου πάνω στο βράχο[9]

 

© ΣΤΑΘΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ

 

 

Δαυίδ, Ψαλμός κστ΄ Υλικά : Περγαμηνή από πρόβατο, Φύλλο χρυσού 22καρ., Σινική μελάνη, κονδυλοφόρος Γραφή: Βυζαντινή επισεσυρμένη, Στουδίτικη Γραφή 8ος αιών. μ.Χ.

Δαυίδ, Ψαλμός κστ΄ Υλικά : Περγαμηνή από πρόβατο, Φύλλο χρυσού 22καρ., Σινική μελάνη, κονδυλοφόρος Γραφή: Βυζαντινή επισεσυρμένη, Στουδίτικη Γραφή 8ος αιών. μ.Χ.

  

Διακόσμηση: Ο Δαυίδ και το ποίμνίο του . Φ28α ADD NS19352, British Library, Λονδίνο Μεταγραφή : Γενιτσαρίου Μαρία 2000[10]

* Ο Στάθης Κομνηνός σπούδασε κλασική φιλολογία και έχει εξειδίκευση στις σημιτικές γλώσσες (αραβικά, εβραϊκά, συριακά/αραμαϊκά). Παράλληλα, έκανε μουσικές σπουδές στη θεωρία, αρμονία και αντίστιξη, καθώς και στην ανατολική μουσική (ελληνική/βυζαντινή). Είναι ποιητής, μεταφραστής, αρθρογράφος, κριτικογράφος, θεατρικός συγγραφέας και ερευνητής. Έχει συμμετοχή σε πολλά συνέδρια, κυρίως σε ό,τι αφορά τη διερεύνηση των σχέσεων θετικών και ανθρωπιστικών επιστημών.Μεταφράζει από και προς 12 γλώσσες και έχει συνεργαστεί με πλήθος εκδοτικούς οίκους και έντυπα ή ηλεκτρονικά περιοδικά (Παπαδήμας, Δόμος, Παρουσία, Ακρίτας, Λιβάνης κλπ κι επίσης ΝΕΜΕΣΙΣ, Κουκούτσι, Πρωτάτον, Τόλμη, Φρέαρ, Διάστιχο, Βακχικόν, Litteraterra, Ηνιοχείν, Fractal κλπ). 

_______________________________________

[1] Βλ. Δευτ. 6,4 : «Άκουε, Ισραήλ΄κύριος ο θεός ημών κύριος εις εστιν». Για έναν ανορθόδοξο, κάπως, «σχολιασμό» του εβραϊκού καλέσματος, του Σεμά δηλαδή, βλ. NEMECIS τευχ. 4, σελ.84, 2000 και επίσης : https://www.academia.edu/5237475/ΣΤΑΘΗ_ΚΟΜΝΗΝΟΥ_ΑΝΑΜΕΣΑ_ΣΕ_ΔΥΟ_ΣΥΓΧΟΡΔΙΕΣ. Δεν επιβαρύνω, ειδικά στη δημοσίευση αυτή και με το χαρακτήρα που αυτή έχει, με επιπλέον σχόλια επί του θέματος του καλέσματος (Σεμά).

[2] Για μια μουσική απόδοση αυτού του Ψαλμού : https://youtu.be/vT54yNg0on4

ΜΑΚΑΡΙΟΣ ΑΝΗΡ — ΚΑΙ ΕΝ ΟΔΩ ΑΜΑΡΤΩΛΩ Μανουήλ Χρυσάφου ήχος πλ.δ΄ TROPOS CHOIR. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 23 Απριλίου 2013
Διεθνής επιστημονική ημερίδα με θέμα :Η συμβολή του Λυκούργου Αγγελόπουλου ΄Αρχοντος Πρωτοψάλτου της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής. Επίσης : https://youtu.be/Nk93oTWxhO8 Psalm 1 – Блажен Муж – Lycourgos Angelopoulos. Επ’ ευκαιρία της παρουσιαζόμενης μουσικής συμβολής στο θέμα, παραθέτω, ως μιαν ηχητική ανθοδέσμη επί του θέματος των Ψαλμών, και μερικές ακόμη μουσικές συμβολές που αφορούν σε άλλους Ψαλμούς : https://youtu.be/B2wfWAqBbfU , Εξομολογείσθε τω Κυρίω~Ψαλμός ΡΛΕ'(135), Λ. Αγγελόπουλος. https://youtu.be/pz2HL4i773U

Τυπικά (Α’ Στάση) ΨΑΛΜΟΣ ΡΒ’ (102), Ι.Μ. Δοχειαρίου Παναγία Γοργοϋπήκοος 2015 TROPOS CHOIR

[3] Βλ. σούρα «Η Αρχή», TARGAMA ALQURAN ALKARIM ALJADIDAH
https://www.academia.edu/23510225/

[4]Οι Ο΄ έχουν μιαν εξαίσιαν επανάληψη εδώ, όπως συχνά συνηθίζουν άλλωστε, την όποια δεν κράτησα έχοντας ως πηγή μου αποκλειστικά το εβραϊκό κείμενο. Την κράτησα, όμως,  ως κανόνα και ποιητική προτροπή για τις επαναλήψεις μου στη μετάφραση ποιημάτων του Εφραίμ του Σύρου, βλ. (ΣΤΑΘΗ ΚΟΜΝΗΝΟΥ : ΑΡΑΜΑΪΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ https://www.academia.edu/2405541/_POESIA_ARAMAICA_E_CIVILTA_GRECA_Comparative_Literature_ ).Κάποιοι μίλησαν, υποτονθορίζοντας…, για περισσότερο Κομνηνό στον ύμνους του Εφραίμ παρά για τον Εφραίμ τον ίδιο. Ας συλλογισθούν, όμως, τους Ο΄ και τη μετάφρασή τους και ας μη αυταποδεικνύονται τόσο ρηχοί και αμαθείς.

[5] Βλ. Γεν. 10,2 Ιεζ. 27,13  38,3  39,1

[6] Βλ. Γεν. 25,13 16,12 Ασμ. 1,5 Ησ. 42,11  60,7 Ιερ. 49,28

[7] Ολότελα ενδεικτικά, μερικές εβραϊκές μουσικές συμβολές στη μελοποίηση των Ψαλμών. Προσπαθώ να καλύψω μια ακτίνα που σκεπάζει χώρους από την παραδοσιακή εκδοχή μέχρι την εκδοχή της δυτικοευρωπαϊκής συμφωνικής ή χορωδιακής μουσικής και έως την ποπ : (κλασική) Shir LaMa-alot Esa Einai (Psalm 128) by Salamone Rossi https://youtu.be/CVQrm8kR_e8 , Psalm 104 ברכי נפשי את ה’ – תהלים ק”ד , («έντεχνο»)  https://youtu.be/–UABwqW9Sg , (παραδοσιακό) 136 Psalm

https://youtu.be/T59WKN8jTEA , (ποπ) Shir Ha Ma’alot – Song of Ascents (Ps 126) https://youtu.be/eISRutmI-r0

[8]Για μια μουσική απόδοση του Ψαλμού, https://youtu.be/_4dFRVv3uew Χορωδία Στανίτσα – «Επί των ποταμών Βαβυλώνος», Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος, Ήχος γ’. Μια αραβική μουσική απόδοση του ίδίου Ψαλμού : https://youtu.be/wFfajPbAzuo  المزامير مرتلة – مزمور 136- فريق ابو فام (Arabic Psalm 136) . Για μια ρέγκε, τρόπον τινά, εκδοχή του ιδίου Ψαλμού : https://youtu.be/4tAb5rYRXvs , Rivers of Babylon-The Melodians. Τέλος, για μια ποπ (υποκουλτούρας) πασίγνωστη εκδοχή του : https://youtu.be/vYK9iCRb7S4

By the Rivers of Babylon, Boney M.  Η υποσημείωση δεν γίνεται τυχαία. Ειδικά για τους έλληνες. Ο νοώ ν νοείτω.

[9] Αποτροπιασμός ; Νομίζω δεν θα έπρεπε, καθώς όλοι έτσι πράττουμε καθημερινά ποικιλοτρόπως μεν και όχι, ως επί το πλείστον, κατά κυριολεξία. Καλώς ή κακώς. Οι ιδεολογίες, μάλιστα, το φέρουν αυτό στο γονιδίωμά τους. Για μια πρόχειρη ιστορική αναφορά, ώστε να μην ξεπλένουμε στα νερά της λήθης τα χεράκια μας, βλ. Πλουτάρχου Βίοι Παράλληλοι, Αλέξανδρος, 72 : ἀλλ’ εὐθὺς μὲν ἵππους τε κεῖραι πάντας ἐπὶ πένθει καὶ ἡμιόνους ἐκέλευσε, καὶ τῶν πέριξ πόλεων ἀφεῖλε τὰς ἐπάλξεις, τὸν δ’ ἄθλιον ἰατρὸν ἀνεσταύρωσεν, και επίσης : ὥσπερ ἐπὶ θήραν καὶ κυνηγέσιον ἀνθρώπων ἐξῆλθε καὶ τὸ Κοσσαίων ἔθνος κατεστρέφετο, πάντας ἡβηδὸν ἀποσφάττων. τοῦτο δ’ Ἡφαιστίωνος ἐναγισμὸς ἐκαλεῖτο.

[10] Η Μαρία Γενιτσαρίου διατηρεί το © copyright και την αποκλειστική νομή των έργων της, τα οποία, ωστόσο, δεν αποτελούν αδιαχώριστο ή αναπόσπαστο τμήμα της μελέτης μου, αλλά φιλοξενούνται σ’ αυτήν. Η ευγενική συμβολή της καλλιτέχνιδος λαμβάνει χώρα εν όψει της δημοσίευσης των Ψαλμών στο λογοτεχνικό περιοδικό ΦΡΕΑΡ και της συνοδευτικής τους εικαστικής διακόσμησης. Μετά τη δημοσίευση, οι κατέχοντες τα αντίστοιχα copyright δημιουργοί, έχουν το απόλυτο δικαίωμα να διαθέσουν ως κρίνουν τα έργα τους. Οφείλω να ευχαριστήσω θερμά τη Μαρία Γενιτσαρίου για την ευγενική της συμβολή και να ευχηθώ το άκρως δημιουργικό έργο της να βρει την αναγνώριση που του αξίζει. Η Τέχνη της δεν είναι μόνον μια σπάνια, πια, Τέχνη που πρέπει πάση θυσία να διατηρηθεί, αλλά Τέχνη διασωστική οντολογικών του ανθρώπου συστατικών.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top