28 Ιουλίου – Καρλ Πόπερ
Eπιμέλεια: Δήμητρα Ντζαδήμα //
Ο Καρλ Πόπερ γεννημένος σαν σήμερα το 1902 ήταν Αυστριακός φιλόσοφος που, μεταξύ των άλλων, άσκησε κριτική στον ιστορικισμό και στις νεομαρξιστικές τοποθετήσεις. Ήταν ένας από τους σημαντικότερους φιλοσόφους της επιστήμης του 20ού αιώνα, ενώ άσκησε μεγάλη επιρροή στην πολιτική και κοινωνική φιλοσοφία. Μνημειώδες έργο: “Η ανοιχτή Κοινωνία και οι εχθροί της”. Από νεαρή ηλικία είχε αναπτύξει ένα ευρύτατο φάσμα ενδιαφερόντων: μουσική, πολιτική, μαθηματικά, φυσική, ψυχολογία, φιλοσοφία, ακόμα και για ορισμένες πρακτικές τέχνες, όπως εκείνη της επιπλοποιΐας. Ασχολήθηκε επίσης με την επιστημολογία, όπου έκανε μια από τις πιο επιδραστικές τομές στην ιστορία του κλάδου με τη θεωρία του περί διαψευσιμότητας.
Έγραψε ότι τη ζωή του χάραξαν τρεις εμπειρίες, οι οποίες τον οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει κάποια οριστική και αμετάβλητη αλήθεια και ότι ο δογματισμός πρέπει να απορρίπτεται. Οι εμπειρίες αυτές ήταν:
1) Ο θάνατος περίπου 20 νεαρών εργατών και ο βαρύς τραυματισμός άλλων 70 το 1919 κατά τις οδομαχίες στη Βιέννη για την απελευθέρωση εργατών που είχαν συλληφθεί σε διαδηλώσεις και ήταν κρατούμενοι σε ένα αστυνομικό τμήμα,
2) Η «Θεωρία της Σχετικότητας» του Αϊνστάιν και
3) Η συνάντησή του με τον ‘Αλφρεντ ‘Αντλερ.
Το 1945 πολιτογραφήθηκε Βρετανός και από το 1946 ως το 1969 δίδαξε στο London School of Economics. Το εκτεταμένο συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει βιβλία άρθρα και δοκίμια που έχουν μεταφραστεί σε τριάντα διαφορετικές γλώσσες. Τακτικό και επίτιμο μέλος πολυάριθμων ακαδημιών και επιστημονικών επιτροπών, υπήρξε μεταξύ άλλων μέλος της βρετανικής Βασιλικής Εταιρίας, του Γαλλικού Ινστιτούτου, της Academia Nazionale dei Lincei και επίτιμο μέλος της American Academy of Arts and Sciences.
Η ιδέα της κριτικής διατρέχει το σύνολο του φιλοσοφικού έργου του Καρλ Πόπερ. Σε μεγάλο βαθμό αυτό οφείλεται στην επιρροή του Καντ η οποία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της σκέψης του Πόπερ. αποδοχή της αλήθειας ως τελικού κριτηρίου για την αποδοχή ή την απόρριψη μιας θεωρίας ή ιδεολογίας ή προτεινόμενης λύσης σε κάποιο πρόβλημα. Αυτό δεν συνειδητοποιείται πάντα, ίσως διότι η κριτική έχει ευρύτερο πεδίο δράσης από την διάψευση, εφόσον ασκείται όχι μόνο με μέτρο την αλήθεια, αλλά την εγκυρότητα, την απλότητα, το πληροφοριακό περιεχόμενο, τη σαφήνεια διατύπωσης, τη χρησιμότητα κλπ. μιας πρότασης ή μιας θεωρίας.
Η αντίσταση στην κριτική και στην ανοιχτή κοινωνία είναι φυσιολογική αντίδραση του ανθρώπου και παρατηρείται συχνά στην ιστορία, αλλά και στις καθημερινές του εμπειρίες. Η θεσμοθέτηση της δυνατότητας κριτικής, δηλαδή η εγκαθίδρυση της ανοιχτής κοινωνίας, είναι εκείνο που δημιουργεί πολιτικό και συγχρόνως πολιτιστικό πρόβλημα. Και η αντίσταση σ’ αυτήν ισοδυναμεί με καταπολέμηση ενός ανορθολογιστικού προτύπου οργάνωσης της κοινωνίας που επιτρέπει την εναλλακτικότητα των λύσεων, των θεσμών, των πεποιθήσεων, των γνώσεων και επομένως, τη δυνατότητα αμφισβήτησης, την κινητικότητα και αντικαταστασιμότητα των υποθέσεων.
Πέθανε στις 17 Σεπτεμβρίου του 1994. Είναι θαμμένος στο νεκροταφείο Λάνιτσερ της Βιέννης.
‘Έχει πει:
• Η προσπάθεια να φέρουμε τον παράδεισο στη γη, οδηγεί, χωρίς εξαίρεση, στην κόλαση.• Επιτέλους, πόσους κύκνους πρέπει να δούμε για να πεισθούμε ότι οι κύκνοι είναι άσπροι.
• Μίλησα με τον Αϊνστάιν και παραδέχτηκε ότι η θεωρία του, στην πραγματικότητα, δεν είναι διαφορετική από αυτήν του Παρμενίδη.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
18 Μαΐου – Μπέρτραντ Ράσελ
18/05/2018, 9:17 πμ -
17 Μαΐου – Σάντρο Μποτιτσέλλι
17/05/2018, 4:51 μμ -
16 Μαΐου – Μαρία Γκαετάνα Ανιέζι
15/05/2018, 11:30 μμ -
15 Μαΐου – Κάρλος Φουέντες
15/05/2018, 10:24 πμ -
14 Μαΐου – Άουγκουστ Στρίντμπεργκ
14/05/2018, 3:53 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Θωμάς Συμεωνίδης & Κωνσταντία Σωτηρίου για το Βραβείο Νέου Λογοτέχνη
Το Περιοδικό Κλεψύδρα & το Έναστρον Βιβλιοκαφέ σας προσκαλούν στην τέταρτη συνάντηση με τους Υποψήφιους για το Βραβείο Νέου Λογοτέχνη 2016 την Πέμπτη 12 Μαΐου στις 8 μ.μ. Μαζί μας θα είναι: Ο Θωμάς Συμεωνίδης με το βιβλίο
Περισσότερα -
Μια ιστορία για τον έρωτα, το θάνατο και τη φιλία
Γράφει η Μαρούλα Δοϊτσίνη // * Χαβιέρ Μαρίας: «Ερωτοτροπίες», Μετάφραση: Χριστίνα Θεοδωροπούλου, Εκδόσεις Πατάκη «Δεν υπάρχει άδολη αγάπη, πραγματική φιλία, δικαιοσύνη, τιμωρία των ενόχων. Η ζωή κυλάει στον ίδιο ρυθμό από τότε που υπάρχει ο κόσμος,
Περισσότερα -
Απολογισμός και αποδοχή
Γράφει η Πέρσα Κουμούτση // «Φωνές στο νερό» της Ελένης Πριοβόλου, εκδ. Καστανιώτη Η συγγραφέας της βραβευμένης τριλογίας «Όπως ήθελα να ζήσω» Ελένη Πριοβόλου, επιστρέφει με ένα βιβλίο μνήμης, απολογισμού, συνειδητοποίησης κι αυτογνωσίας. Κυρίως όμως ένα βιβλίο ελπίδας
Περισσότερα -
Διήγημα: “Αναζητώντας ταυτότητα”
Γράφει η Αλεξάνδρα Κωστάκη (Μανόλια) // Τη στιγμή που το λεωφορείο έπαιρνε επιδέξια την τελευταία στροφή για το χώρο αποβίβασης του ΚΤΕΛ, έριξα μια ματιά στην τσάντα δίπλα μου. Χαμένη σε λαβύρινθο σκέψεων ανασηκώθηκα στο κάθισμά μου
Περισσότερα -
✔ Νένα Κοκκινάκη: «Στα περισσότερα βιβλία μου αγνοούσα σχεδόν πάντα το τέλος»
Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα // «Στα Ανοιχτά χαρτιά του ο Ελύτης αναφέρεται εκτενώς στη Διάπλαση των παίδων, περιοδικό που τον βοήθησε «να αποσπαστεί από τον Ιούλιο Βερν ή τους χοντρούς χρυσόδετους τόμους της Bibliotheque Rose» και να
Περισσότερα -
ΚΡΙΤΙΚΑ ΦΥΛΛΑ (αριθμ. 30): ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ, Τα «κρυμμένα» ημερολόγια, Οκτώβριος 1912 – Αύγουστος 1913
Γράφει ο Γεράσιμος Δενδρινός // ΚΡΙΤΙΚΑ ΦΥΛΛΑ (αριθμ. 30): ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ, Τα «κρυμμένα» ημερολόγια, Οκτώβριος 1912 – Αύγουστος 1913, (Εισαγωγή-Επιμέλεια-Σχόλια: Νώντας Τσίγκας, Πατάκης 2021). Γ’ ΜΕΡΟΣ (Διαβάστε το Α’ ΜΕΡΟΣ / Διαβάστε το Β’ ΜΕΡΟΣ) Ένας άνθρωπος
Περισσότερα -
Πέντε ποιήματα
Της Κατερίνας Κανάκη – Αξούγκα // ΣΤΟΝ ΗΧΟ ΤΟΥ ΧΙΟΝΙΟΥ Φθάνοντας ζήτησες τις χούφτες μου να ζεστάνω τα παγωμένα σου δάχτυλα. Έφερνες μια ριπή έμπνευσης με στίχους ερωτικούς να με πλανέψεις. Και πριν προλάβεις να
Περισσότερα
