Fractal
Home / Σαν σήμερα / 14 Σεπτεμβρίου – Ιβάν Πάβλοφ
15/09/2017, 10:11 πμ

14 Σεπτεμβρίου – Ιβάν Πάβλοφ

Επιμέλεια: Δήμητρα Ντζαδήμα //

 

Ο Ιβάν Πάβλοφ γεννημένος σαν σήμερα το 1849, ήταν Ρώσος φυσιολόγος, ψυχολόγος και ιατρός. Τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Ιατρικής το 1904 για έρευνες σχετικές με τη φυσιολογία του πεπτικού συστήματος. Είναι ευρύτατα γνωστός για το πείραμά του στο φαινόμενο των εξαρτημένων ανακλαστικών.

 

Τόσο ο κλάδος της πειραματικής ψυχολογίας όσο και ο ογκόλιθος της πρώιμης ψυχολογίας, ο συμπεριφορισμός, είχαν έτσι γεννηθεί μέσα σε μια νύχτα από τον ρώσο γιατρό και τα σκυλιά του! Ένα τεχνητό ερέθισμα (το κουδούνισμα) συσχετίστηκε με ένα φυσικό, παράγοντας πια την ίδια αντίδραση χωρίς την παρουσία του ουδέτερου παράγοντα που τη γεννούσε.Παρόλο που αντιμετώπιζε με σκεπτικισμό την νεαρή για την εποχή του επιστήμη της ψυχολογίας, θεωρούσε πως η θεωρία των εξαρτημένων ανακλαστικών θα μπορούσε να ερμηνεύσει την ψυχωσική συμπεριφορά. Από αυτή την άποψή οι ιδέες του έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη συμπεριφοριστική θεωρία της ψυχολογίας, την οποία εισήγαγε ο Τζον Γουότσον το 1913.

Σχημάτισε δύο ομάδες από σκύλους, που λάμβαναν το γεύμα τους καθημερινά την ίδια ώρα. Λίγα λεπτά πριν από τη χορήγηση της τροφής, η μία ομάδα άκουγε τον χτύπο ενός κουδουνιού. Μετά από ένα χρονικό διάστημα, ο Παβλόφ άρχισε να χτυπά το κουδούνι σε άσχετες ώρες χωρίς να προσφέρει τροφή και είδε ότι οι σκύλοι ανταποκρίθηκαν: άρχισαν να τους τρέχουν τα σάλια, όπως ακριβώς όταν του παρέθετε τροφή. Αντιθέτως, στην άλλη ομάδα δεν υπήρχε καμία αντίδραση. Συνεπώς, αφού δεν ήταν έμφυτη, η αντίδραση αυτή αποτελούσε ένα αντανακλαστικό που δημιουργήθηκε τεχνητά, συσχετίζοντας ένα τεχνητό ερέθισμα (το κουδούνισμα) με μία συγκεκριμένη αντίδραση (την τροφή). Αυτό που ανακάλυψε είναι ένας γενικός νόμος, που ισχύει σε όλο το ζωικό βασίλειο, από το ποντίκι μέχρι τον άνθρωπο. Για την εργασία του αυτή, το 1904 του απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής.

Αν και ανδρώθηκε ως επιστήμονας υπό το τσαρικό καθεστώς, παρέμεινε στη χώρα του μετά την επικράτηση της Οκτωβριανής Επανάστασης το 1917 και παρότι διαφώνησε ευθέως με τις μαζικές διώξεις και εκτελέσεις, ακόμη και διαμαρτυρόμενος εγγράφως στον Στάλιν ή αρνούμενος στον Μπουχάριν την είσοδό του στο εργαστήριό του[2], συνέχισε τις έρευνές του χρηματοδοτούμενες ανελλιπώς από το κομμουνιστικό καθεστώς έως την ηλικία των 87 ετών, καθώς εργαζόταν κυριολεκτικά ως το τέλος της ζωής του. Τη μέθοδο που ακολουθούσε ο Πάβλοφ σήμερα την ακολουθούν πολλοί ψυχολόγοι σ’ όλο τον Κόσμο.

Μετά το θάνατό του, στις 27 Φεβρουαρίου 1936, το εργαστήριό του στη Μόσχα διατηρήθηκε με μεγάλη προσοχή κι έγινε αξιοθέατο.
Στην περίφημη «επιστολή – διαθήκη» που άφησε στους νέους της πατρίδας του συνιστά:


……………«Μελετάτε, συγκρίνετε, συγκεντρώνετε γεγονότα! Όσο τέλεια κι αν είναι τα φτερά του πουλιού, δε θα μπορέσουν ποτέ να το σηκώσουν ψηλά, αν δεν ακουμπήσουν στον αέρα. Τα γεγονότα είναι ο αέρας του επιστήμονα και χωρίς αυτά δε θα μπορέσετε ποτέ να υψωθείτε σε πτήσεις. Χωρίς τα γεγονότα, οι θεωρίες δεν είναι παρά σαπουνόφουσκες ή μάταιος κόπος».

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top