Fractal

Ο εκατοντάχρονος που πήδηξε από το παράθυρο και εξαφανίστηκε

της Αρετής Κολλάτου-Τζαβέλλα //

 

«Ο εκατοντάχρονος που πήδηξε από το παράθυρο και εξαφανίστηκε» του Γιούνας Γιούνασον (εκδόσεις Ψυχογιός, 2013)

«Ο εκατοντάχρονος που πήδηξε από το παράθυρο και εξαφανίστηκε» του Γιούνας Γιούνασον (εκδόσεις Ψυχογιός, 2013)

Το βιβλίο έγινε παγκόσμιο εκδοτικό φαινόμενο, αφού έχει μεταφραστεί σε 35 γλώσσες, έχει πουλήσει περισσότερα από 5 εκατομμύρια αντίτυπα και πρόκειται να μεταφερθεί στον κινηματογράφο.

 

Ο εκατοντάχρονος Άλαν, την ημέρα των γενεθλίων του, με την ορμή ενός εικοσάρη, αποφασίζει να αφήσει πίσω του τον οίκο ευγηρίας στο Μαλμσέπινγκ της Σέρμλαντ και την αδελφή Άλις, και να ξεκινήσει μια καινούργια ζωή.

«Ο Άλαν Κάρλσον στεκόταν διστακτικός στο παρτέρι με τους πανσέδες που διέτρεχε τη μεγάλη πλευρά του γηροκομείου. Φορούσε καφετί σακάκι και παντελόνι στο ίδιο χρώμα. Στα πόδια είχε ένα ζευγάρι καφετιές παντόφλες. Δεν ήταν άνθρωπος που ακολουθούσε τις επιταγές της μόδας − σπάνια τις ακολουθεί κανείς με τόσα χρόνια στην πλάτη του. Τώρα ετοιμαζόταν να το σκάσει από το πάρτι των γενεθλίων του, επίσης σπάνιο σε τέτοια ηλικία, κυρίως επειδή σπανίως φτάνει κανείς σε τέτοια ηλικία.

»Ο Άλαν σκέφτηκε αν έπρεπε να μπει στον κόπο να συρθεί πάλι μέσα από το παράθυρο για να πάρει το καπέλο και τα παπούτσια, αλλά μόλις συνειδητοποίησε ότι τουλάχιστον είχε το πορτοφόλι μαζί του, στην εσωτερική τσέπη του σακακιού, αποφάσισε ότι όλα ήταν καλά».

Μια που τα πράγματα «είναι όπως είναι, και θα γίνουν όπως θα γίνουν», η περιπέτεια ενός ανθρώπου που επί έναν αιώνα έχει αναμοχλεύσει το σύμπαν αρχίζει.

Με τον πιο φυσικό τρόπο ο συγγραφέας μάς διηγείται τα πιο απίθανα πράγματα που θα μπορούσε να κάνει άνθρωπος. Έτσι, με τις συμπτώσεις να είναι κάτι παραπάνω από διαβολικές, ο Άλαν των εκατό χρόνων συναγωνίζεται τον νεαρό Άλαν σε δράσεις και απίθανες συμπεριφορές.

Ο Άλαν-τέως τρόφιμος γηροκομείου θα αρχίσει ένα περίεργο ταξίδι κατά το οποίο θα συλλέγει τρόπον τινά φίλους και εχθρούς – όπως ακριβώς και ο Άλαν πριν από εξήντα και βάλε χρόνια.

Ξεκινώντας από το Σταθμό λεωφορείων με μια βαλίτσα γεμάτη χρήματα –χωρίς να το ξέρει στην αρχή− θα αρχίσει ένα ταξίδι που δεν επιλέγει ο ίδιος.

«”Και προς τα πού ακριβώς σκέφτεται ο κύριος να ταξιδέψει;”

»Ο Άλαν πήρε μια βαθιά ανάσα και υπενθύμισε στον ανθρωπάκο ότι μόλις του είχε ανακοινώσει ότι θεωρούσε το καθαυτό ταξίδι −και τον τρόπο ταξιδιού, φυσικά− υποδεέστερης σημασίας παράγοντες σε σχέση με πράγματα όπως α) ώρα αναχώρησης και β) κόστος εισιτηρίου.

»Ο ανθρωπάκος έμεινε και πάλι σιωπηλός για μερικά δευτερόλεπτα, ενώ κοιτούσε μπροστά του τους πίνακες δρομολογίων, προσπαθώντας να χωνέψει τα λόγια του Άλαν.

»”Το λεωφορείο 202 αναχωρεί για το Στρέγκνες σε τρία λεπτά. Βολεύει;”

»Ναι, τον διαβεβαίωσε ο Άλαν, τον βόλευε».

Ένα ταξίδι απελευθέρωσης από κάθε σύμβαση, ταξίδι του νου και της καρδιάς, που –τι εκπληκτικό!− δε μας επιτρέπει κανέναν ενδοιασμό για την αληθοφάνειά του. Το αντίθετο, μας παίρνει από το χέρι και μας κάνει συνενόχους αυτής της τρελής πορείας.

Mε τον Άλαν, λοιπόν, ντυμένο τις «κατρουλοπαντόφλες» του και το καφέ σακάκι, θα αρχίσουμε έναν φρενήρη μαραθώνιο κατά τον οποίο θα τον δούμε να κάνει τη συμμορία Never Again να κινείται στο κατόπι του, ενώ ο ίδιος, παρέα με τον Γιούλιους πρώτα, κι έπειτα με τον Μπένι και την «Πανέμορφη κυρά», θα εκπλήξει τους πάντες.

Το σκηνικό συμπληρώνεται όταν μπαίνουν στο παιχνίδι οι αρχές –ανακριτικές και δικαστικές− και οι δημοσιογράφοι. Ο Γιούνασον κεντάει πραγματικά, με τον υποδόριο σαρκασμό και το πηγαίο χιούμορ, σκηνές απείρου κάλλους.

Φόνοι που δε μοιάζουν με φόνους, συμπτώσεις που κάνουν το τυχαίο να φαίνεται σαν επιλογή, αλήθειες που θα ’πρεπε να σοκάρουν αλλά δεν το κάνουν, σκηνές που, αν και κινούνται στη σφαίρα του παράλογου, επιβάλλονται ως λογικές, όπως ελέφαντες που κολυμπούν και ταξιδεύουν, στρατηγοί που είναι και δεν είναι τέτοιοι, πρόεδροι που μεθούν και λένε αλήθειες, πειράματα ευγονικής, εκρήξεις βομβών, διάβαση των Ιμαλαΐων, Αϊνστάιν που δεν είναι ο Αϊνστάιν, μια πρέσβειρα Φιλιππινέζα που εκπλήσσει τους πάντες με τη χαριτωμένη ασχετοσύνη της, Nessun dorma και προγράμματα πυρηνικά, μαθήματα κατασκοπείας και αντικατασκοπείας, η παγκόσμια ιστορία στο πιάτο σας.

Ο Άλαν του παρελθόντος θα ταξιδέψει στις πέντε ηπείρους, θα γίνει φίλος του Τρούμαν, του Μάο, του Τσόρτσιλ, θα φάει με τον Στάλιν, θα δραπετεύσει αφού πρώτα τυλίξει στις φλόγες το Βλαδιβοστόκ, θα γίνει ειδικός στα εκρηκτικά, θα τινάξει το σπίτι του στον αέρα για να σκοτώσει την αλεπού που του έτρωγε τις κότες και θα καταλήξει στο γηροκομείο του Μαλμσέπινγκ, που δεν του αρέσει.

Ο Άλαν του παρόντος –φορώντας τις παντόφλες του− το σκάει, παίρνει μαζί του μια βαλίτσα γιατί μπερδεύεται κάπως και δεν μπορεί να την επιστρέψει στον κάτοχο, ξεφεύγει πάντα, βάζει ανθρώπους του υποκόσμου σε καταψύκτες, άλλους τους στέλνει μέσα σε κοντέινερ να ταξιδέψουν στην άκρη της γης, αποπροσανατολίζει επιθεωρητές της αστυνομίας, γίνεται φίλος της Σόνιας (του ελέφαντα) και κάποια στιγμή βρίσκει το νήμα εκεί που το άφησε το 1968, και συνεχίζει τη ζωή, ερωτεύεται (σε πείσμα κάθε πειράματος και προγράμματος ευγονικής του προφέσορα Λούντμποργ) και ευτυχεί!

Κι εσείς να κρατάτε τη κοιλιά σας απ’ το γέλιο – αβίαστο, πηγαίο, λυτρωτικό.

Ένα μάθημα ιστορίας από την πίσω πλευρά. Χωρίς ήρωες. Μόνο απίθανους ανθρώπους.

Ο Γιούνας Γιούνασον −δημοσιογράφος, σύμβουλος σε μέσα μαζικής ενημέρωσης και τηλεοπτικός παραγωγός−, όταν άρχισε να γράφει αποφάσισε να αλλάξει εντελώς τη ζωή του. Πούλησε όλα τα υπάρχοντά του και μετακόμισε σε μια μικρή πόλη κοντά στη λίμνη Λουγκάνο στην Ελβετία. Σήμερα έχει γυρίσει στη Σουηδία και ζει σε ένα νησί. Ο «Εκατοντάχρονος που πήδηξε από το παράθυρο και εξαφανίστηκε» είναι το πρώτο του μυθιστόρημα.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top