Fractal

Ο Αλέξης Σταμάτης στο Εργαστήρι του συγγραφέα

alexisΤο ερέθισμα γα να γραφτούν οι Χαμαιλέοντες, ήταν μια ανάγκη για απάντηση για το «πως φτάσαμε σε αυτό που ζούμε». Κάτι τέτοιο όμως δεν γίνεται ούτε εν θερμώ, ούτε με τσιτάτα, ούτε με «μηνύματα», ούτε με προκαλυμμένη πολιτική πρόζα, ούτε με μελοδραματικές κραυγές και δραματολαγνικούς ψιθύρους, ούτε με τις ευκολίες που δίνει η ντοκιμαντερίστικη οπτική των πραγμάτων.

Απαιτεί πρισματικό βλέμμα, απόσχιση από τα πράγματα ενώ ταυτόχρονα το ζεις, βαθειά εξόρυξη στο παρελθόν και καλειδοσκοπική προβολή στο μέλλον. Θέλει έναν ειδικού τύπου ρεαλισμό, που μπορεί να αποδώσει το κιαροσκούρο της ιστορίας.

Η συγκυρία γραφής για μένα ήταν εξαιρετικά ιδιαίτερη μια και περνώντας μια περιπέτεια υγείας που είχε ευτυχώς αίσιο τέλος, είχα ως side effect ενός φαρμάκου που έπαιρνα – της κορτιζόνης- την αλλαγή του βιολογικού μου ρολογιού. Επί μήνες ξυπνούσα – σε πλήρη διαύγεια – στις 4πμ. Οπότε το 80% του βιβλίου είναι γραμμένο μεταξύ 4-8πμ . Γεγονός, που σε συνδυασμό με το περιβάλλον γραφής, το οποίο ήταν συνήθως ένα νοσοκομείο, το έκανε για μένα εξαιρετικά ελκυστικό ως εμπειρία. Σε ανάλογες περιπτώσεις θα περίμενε κανείς από τον συγγραφέα να γράψει κάτι σχετικό με το θέμα που τον απασχολεί εκείνο τον καιρό, μάλλον ένα «έργο δωματίου», όμως εμένα μου βγήκε μια πολύ πλούσια αφήγηση εντελώς «κόντρα», και ένα αφηγηματικό είδος με το οποίο δεν είχα «αναμετρηθεί» ποτέ. Ως γνωστόν, η τέχνη, όπως και η ζωή, δουλεύει μυστηριωδώς.

xame

Το μυθιστόρημα «Χαμαιλέοντες» του Αλέξη Σταμάτη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Καστανιώτη».

Στο μυθιστόρημα αναφέρομαι σε δεκάδες ή και εκατοντάδες συμβάντα χωρίς να κατονομάζω τίποτα. Θα μ’ ενδιέφερε το πώς θα διάβαζε αυτό το βιβλίο σε μετάφραση ένας Ισλανδός, ένας Αργεντινός. Το συγκεκριμένο, όταν δεν κατονομάζεται γίνεται οικουμενικό. Εκείνο που μας αφορά εντέλει είναι η ανθρώπινη φύση και οι πράξεις στις οποίες οδηγείται. Κι αυτό κατά τη γνώμη μου είναι η δουλειά της λογοτεχνίας. Το πώς το αφηγείται είναι μια άλλη ιστορία κι έχει αναρίθμητες εκδοχές.

Το κεντρικό σκηνικό της ιστορίας είναι η πόλη. Μια πόλη επίσης χαμαιλεοντική, μια πόλη που ελίσσεται, μεταλλάσσεται, προσαρμόζεται, μια πόλη ζωντανό μνημείο αλλά και θέρετρο συγκρούσεων και ταυτόχρονα μια πόλη αντιφατική και αγχώδης, πανάρχαια και σύγχρονη, μια πόλη ομορφάσχημη που είναι φυσικό να μην παράγει μια γραμμική αφήγηση αλλά μια αφήγηση υφέσεων και εκτινάξεων, μια ιστορία κυκλοθυμίας και ανωριμότητας που είναι γραμμένη σε κάθε σοκάκι, σε κάθε κτήριο, σε κάθε λεωφόρο και πλατεία της.

Το βιβλίο ωστόσο είναι ουσιαστικά ένα βιβλίο χαρακτήρων: διατρέχει την ιστορία τεσσάρων γενεών και επεκτείνεται και στην πέμπτη. Μιλάω για ανθρώπους. Για ανθρώπους που ερωτεύονται, ελπίζουν, συγκρούονται, καταρρέουν, ξανασηκώνονται, χάνονται και επανεφευρίσκουν τον εαυτό τους, για ανθρώπους που προσπαθούν να διατηρήσουν μια ακεραιότητα για ανθρώπους που «αλλάζουν χρώμα» για να ελιχθούν.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top