Fractal

Αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που…κατεδαφίζεται

της Αγγελικής Κώττη //

 

villa-durrellΣεισμούς, λιμούς, καταποντισμούς. Όλα τα έχει ζήσει η Αλεξάνδρεια. Η πρώην κοσμοπολίτισσα ζει τώρα υπό την απειλή ενός φαινομένου αντιδιαστολικού ως  προς τα περίφημα τρία: της αφθονίας.

 

Μια πανέμορφη μεσογειακή πόλη γεμάτη Ιστορία, μούσα μεγάλων ποιητών και συγγραφέων, η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όραμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, έχασε από σεισμούς, καταποντισμούς και εχθρικές πυρκαγιές μεγάλο μέρος των εκάστοτε ιστορικών κτισμάτων της. Τώρα που η αφθονία γεμίζει τις τσέπες των εργολάβων, η πόλη παραδίδει στις μπουλντόζες και το τελευταίο στοιχείο της γοητείας της, τα κτίσματα- αρχιτεκτονική κληρονομιά της αγγλικής αποικιακής περιόδου. Εξαιρετικά δείγματα του εκλεκτικισμού, κατεδαφίζονται μέσα σε μια νύχτα, για να δώσουν τη θέση τους σε ουρανοξύστες και mall. Ολοι κερδίζουν. Οι ιδιοκτήτες, οι κατασκευαστές, οι δημόσιοι υπάλληλοι που δίνουν τις άδειες κάνοντας στραβά μάτια. Μονάχα η Αλεξάνδρεια χάνει.
Ο πληθυσμός αυξάνεται, αστικός σχεδιασμός δεν υπάρχει, και η παρενόχληση είκοσι ετών αποδίδει. “Θεσμική αστάθεια και έλλειψη ασφάλειας μετά την αιγυπτιακή επανάσταση, διευκόλυναν σημαντικά το έργο των κερδοσκόπων και της μαφίας των ακινήτων. Ο ορίζοντας της Αλεξάνδρειας είναι ένα χάος», λέει στην ισπανική εφημερίδα “El Pais» ο Μοχάμεντ Αμπούλ Kheir, ένας από τους ιδρυτές της πλατφόρμας «Αποθήκευση Alex», που ιδρύθηκε το 2012 από μια ομάδα νεαρών ακτιβιστών και αρχιτεκτόνων για την ευαισθητοποίηση του κοινού

Η Βίλλα Αγκιόν, σχεδιασμένη το 1922 από τον διάσημο Γάλλο αρχιτέκτονα Γκιστάβ Αγκιόν, το Σινεμά Ριάλτο, εξαιρετικό δείγμα αρ ντεκό, και άλλα πολλά εμβληματικά κτήρια, «έπεσαν» στη μάχη. Οι κερδοσκόποι έβαλαν στο μάτι τη Βίλα Αμπρόν, όπου ο Λόρενς Ντάρελ έγραψε μέρος του «Αλεξανδρινού Κουαρτέτου». Η κατάσταση διατήρησής της είναι θλιβερή.

Ό,τι άφησε ο Χρόνος από το μεγάλο χωνευτήρι που ήταν κάποτε η πόλη, με ακμάζουσες μειονότητες Ιταλών, Ελλήνων, Σύρων, Λιβανέζων, Εβραίων, έχει ενταχθεί σε έναν κατάλογο 1.100 κτηρίων που προστατεύονται. Δυστυχώς, μόνο στα χαρτιά.

“Η διαδικασία είναι πάντα η ίδια. Έρχονται τη νύχτα με μπουλντόζες τους, και το επόμενο πρωί δεν υπάρχει τίποτα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, έχουν νόμιμη άδεια, αλλά και σε πολλές άλλες είναι καθαρός βανδαλισμός» λέει βετεράνος αρχιτέκτονας, ο Mohamed Awar. Τα παλιά σπίτια αντικαθίστανται από εικοσαόροφες πολυκατοικίες, με διαμερίσματα χωρίς κανένα στιλ και προσωπικότητα, παρόμοια με το κυρίαρχο ρεύμα στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. «Αυτό που βιώνουμε εδώ είναι ο θάνατος της αρχιτεκτονικής. Οι αρχές δεν έχουν δείξει ενδιαφέρον για την προστασία της. Υπάρχει έλλειψη πολιτικής βούλησης», προσθέτει.

Σύμφωνα με άλλον ακτιβιστή, τον Abul Kheir, οι κερδοσκόποι έχουν εκμεταλλευτεί ένα κενό στην ισχύουσα νομοθεσία για την προστασία της εθνικής κληρονομιάς για την επικύρωση μερικών από τις κατεδαφίσεις: «Είναι ζωτικής σημασίας να αλλάξει ο νόμος. Σε αντίθετη περίπτωση, είναι απλά θέμα χρόνου πριν οι δικηγόροι των κερδοσκόπων βγάλουν ένα προς ένα τα κτίρια της καλλιτεχνικής αξίας από τον κατάλογο των διατηρητέων μέσω δικαστικών αποφάσεων. ”

Ποια λύση προτείνεται; Η ανάπτυξη αστικών περιοχών εκτός των ορίων της πόλης με μεταφορά του συντελεστή δόμησης από τα προστατευόμενα κτήρια. Φαίνεται η καλύτερη, αλλά το Κέρδος λογαριάζει αλλιώς. Η υποδομή του ιστορικού κέντρου, οι αποχετεύσεις, τα γκαράζ, οι δρόμοι, δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τόσο αυξημένο πληθυσμό, όπως λένε οι αρχιτέκτονες. Το χειρότερο; Τα νέα κτήρια είναι χαμηλής ποιότητας, και αρκετά έχουν καταρρεύσει προκαλώντας θανάτους. Στη μάχη κατά της κερδοσκοπίας, οι Αλεξανδρινοί χάνουν όχι μονάχα την πολιτιστική τους κληρονομιά, αλλά και τη ζωή τους.

 

Ετικέτες:
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top