Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ: «Γιατί τα στρατόπεδα είναι στρατόπεδα εξόντωσης, αυτό δεν πρέπει να το λησμονούμε»
της Πωλίνας Γουρδέα //
Αλεξάντρ Σολζενίτσιν «Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ», τόμος ΙΙ, μετάφραση από τα ρωσικά Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης, σελ. 263, εκδόσεις «Πάπυρος»
«Ο άνθρωπος ολοένα και πιο πολύ χάνει τις δυνάμεις του, και η ταχύτητα εξαρτάται από το ύψος του. Είναι τόσο αδύναμος πια που δεν μπορεί να ανέβει στη δεύτερη τάβλα του ξυλοκρέβατου, δεν μπορεί να περάσει πάνω από έναν πεσμένο κορμό: πρέπει να σηκώσει το πόδι με τα δυο του χέρια ή να συρθεί στα τέσσσερα».
Το ιστορικό μυθιστόρημα Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ αποτελεί ένα διαχρονικό έργο και ένα παγκόσμιο Best Seller. Συγγραφέας του είναι ο Ρώσος νομπελίστας Αλεξάντρ Σολζενίτσιν και περιγράφει τη διαδικασία γιγάντωσης του τεράστιου δικτύου στρατοπέδων εγκλεισμού στην πρώην Σοβιετική Ένωση. Στις σελίδες του αναφέρεται διεξοδικά το καθεστώς τρόμου που επικρατούσε μέσα στα στρατόπεδα, κατασπαράσσοντας εκατομμύρια ανθρώπους κατά τη διάρκεια της εξουσίας του Στάλιν (1923-1953).
Ο τίτλος Αρχιπέλαγος δόθηκε μεταφορικά για να υποδηλώσει τον μεγάλο αριθμό στρατοπέδων συγκέντρωσης αντιφρονούντων ως μορφή συμπλέγματος νήσων. Το όνομα Γκουλάγκ αποτελεί αρτικόλεξο της ρωσικής υπηρεσίας που επόπτευε το σύστημα φυλακών και στρατοπέδων εργασίας, την οποία είχε υπό την επίβλεψή της η KGB.
Το Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ, ενώ γράφτηκε από το 1958 ως το 1967 υπό άκρα μυστικότητα, άρχισε να δημοσιεύεται (το πρώτο μέρος του) το 1973 στο Παρίσι με τη μέθοδο Samizdat, δηλαδή κρυφή ιδιόχειρη συγγραφή και έκδοση με διανομή ή αποστολή στο εξωτερικό. Αμέσως μετά την κυκλοφορία του πρώτου τόμου το ρωσικό καθεστώς συνέλαβε τον Σολζενίτσιν με την κατηγορία της «εθνικής προδοσίας». Λόγω της κατακραυγής του διεθνούς τύπου, την επόμενη μέρα ο Σολζενίτσιν απελάθηκε και η αγγλική απόδοση του όλου έργου εκδόθηκε σε τρεις τόμους από το 1974 ως το 1978.
Ο Σολζενίτσιν βίωσε το τρομακτικό σύμπαν του Αρχιπελάγους το 1945, έχοντας διακριθεί στα πεδία των μαχών του Βορειοδυτικού Μετώπου κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου συλλαμβάνεται επειδή σε μια επιστολή του ασκούσε κριτική στον Στάλιν. Πέρασε οκτώ χρόνια έγκλειστος σε φυλακές και στρατόπεδα εργασίας και τα επόμενα τρία σε αναγκαστική εκτόπιση ως το 1956.
Από τις εκδόσεις Πάπυρος κυκλοφορούν οι δύο τόμοι του Αρχιπελάγους Γκουλάγκ. Η ελληνική μετάφραση της Κίρας Σίνου δημοσιεύθηκε το 1974 (Μέρη Ι – ΙΙ) και επανακυκλοφόρησε σε νέα έκδοση το 2009. Σήμερα το ελληνικό κοινό έχει την ευκαιρία να διαβάσει και τον β΄ τόμο (Μέρος ΙΙΙ: Στρατόπεδα εξόντωσης/ εργασίας – Μέρος ΙV: Η ψυχή και το συρματόπλεγμα) σε μετάφραση από τα ρωσικά Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη.
Στον δεύτερο τόμο ο Σολζενίτσιν εστιάζει στα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας. Αναφέρεται στη γέννησή τους, στην εδραίωσή τους και στην εξέλιξη τους σε ένα τεράστιο δίκτυο που απλώθηκε σε όλη τη σοβιετική επικράτεια. Δημιουργείται έτσι ένα νέο «έθνος σκλάβων» που αναπτύσσει τη δική του γλώσσα και τη δική του κουλτούρα. Οι περιγραφές του Σολζενίτσιν καθηλώνουν τον αναγνώστη, αφενός γιατί είναι αυτοβιογραφικές και αφετέρου γιατί ο ίδιος είναι ένας εξαιρετικός συγγραφέας, ένα ισχυρό πνεύμα με ικανότητα να αναδεικνύει τα κίνητρα που διαμορφώνουν τον ανθρώπο υπό δύσκολες και απάνθρωπες συνθήκες, απέναντι στον εαυτό του και στους άλλους.
Το Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ είναι ένα κλασικό έργο, ανατριχιαστικά επίκαιρο που πραγματεύεται τη σχέση ανάμεσα στον άνθρωπο και την κτηνώδη έκφανση της εξουσίας. Ο Σολζενίτσιν είχε ζήσει μια ζωή γεμάτη διώξεις, εξορίες, φυλακίσεις, καταναγκαστικά έργα, αλλά και αναγνώριση, αποδοχή της προσφοράς του στην παγκόσμια λογοτεχνία. Έτσι, έρχεται σήμερα στα χέρια μας η μετάφραση του β΄ τόμου του Αρχιπελάγους Γκουλάγκ, του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη από τις εκδόσεις Πάπυρος, για να μας συστήσει ένα μεγαλειώδες έργο, ένα μνημείο μια ολόκληρης εποχής που κανείς πλέον δεν μπορεί ν’ αμφισβητήσει την αξία του.
«Γιατί τα στρατόπεδα είναι στρατόπεδα εξόντωσης, αυτό δεν πρέπει να το λησμονούμε».
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Facebook, η νέα πραγματικότητα
Γράφει ο Κώστας Τραχανάς // Στάθης Παπαγιαννίδης: «Facebook: Η εξάρτηση του σήμερα, η ψύχωση του αύριο», Εκδόσεις Δίαυλος 2021, σελ. 119 Στις 4 Φεβρουαρίου του 2004 γεννήθηκε το FACEBOOK από τον Μαρκ Ζούκερμπερκ στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Ήταν
Περισσότερα -
Μάγισσες γόμες
Γράφει ο Κώστας Μάγος // * «Μάγισσες γόμες» Συγγραφέας: Βασίλης Κουτσιαρής ,Εικονογράφος:Αιμιλία Κονταίου,Μίνωας, 2015 Οι «Μάγισσες γόμες» το νέο βιβλίο του Βασίλη Κουτσιαρή, που κυκλοφόρησε πρόσφατα με εξαιρετική εικονογράφηση από την Αιμιλία Κονταίου, είναι ένα ξεχωριστό βιβλίο. Ξεχωριστό
Περισσότερα -
Διήγημα: “Κάρμα θετικό – HIV POSITIVE”
Του Νίκου Ρούπα // * «Ο άνθρωπος είναι τρισυπόστατος. Αυτός που πιστεύει πως είναι, αυτός που οι άλλοι πιστεύουν πως είναι και αυτό που πραγματικά είναι.» Μέρες, μήνες, χρόνια ολόκληρα ανοίγω τις Γραφές, μελετώ με προσοχή, πίσω απ’
Περισσότερα -
Η εκκωφαντική ελευθερία των ανέμων
Γράφει η Λίλια Τσούβα // * Άγκυρες είναι τα λόγια όταν σαλπάρεις δεν τα χρειάζεσαι Μόνο λευκά πανιά σιωπής όρτσα στην εκκωφαντική ελευθερία των ανέμων Αγγέλα Καϊμακλιώτη «Αειθαλής θάλασσα», εκδ. Μελάνι, 2017, σελ. 32 Η Αγγέλα Καϊμακλιώτη
Περισσότερα -
Τρία ποιήματα
Της Ανθής Θεοχάρη // * ΤΣΟΥΚΝΊΔΑ ΣΤΗΝ ΆΣΦΑΛΤΟ Πλήξη, εμμονή, σπασμωδικές κινήσεις Η σιωπή σου ένας ουρανός-μαχαίρι Φιλιά στα δόντια Βγάλτε τα κουδούνια απ’ τα διαμερίσματα και βάλτε τα στα τραγιά Τα περιστέρια στον
Περισσότερα -
Spillers Records. Το πρώτο δισκάδικο στην Ευρώπη.
Γράφει ο Βαλάντης Τερζόπουλος (a.k.a. Electric Looser) // Είναι μία εντελώς δική μου εμμονή που θέλω να την μοιραστώ μαζί σας. Πολλές φορές τριγυρίζοντας σε διάφορες γειτονιές στην Αθήνα, την Πάτρα, τον Βόλο, τη Θεσσαλονίκη, τη Λάρισα, την
Περισσότερα -
«Ο πατέρας τις νύχτες έτρωγε ζάχαρη»
Γράφει η Ελένη Γκίκα // Ξενοφών Α. Μπρουντζάκης «Το λευκό κουστούμι», εκδ. Καστανιώτη «Όχι, δεν θυμάμαι ημερομηνία, θυμάμαι όμως που χιόνισε. Παντού γύρω πυκνό, αφράτο, ατσαλάκωτο χιόνι ως μέσα βαθιά στη θάλασσα στρωμένο. Τόσο χιόνι, τόσο λευκή σιωπή.
Περισσότερα
